Kwas Solny

 

Kwas solny, kwas chlorowodorowy (HCl) - kwas będącym roztworem chlorowodoru w wodzie. Czasami kwasem solnym nazywa się też roztwór chlorowodoru w innych rozpuszczalnikach polarnych np: w acetonie. Rozcieńczony kwas solny znajduje się w żołądku człowieka i ssaków - umożliwia trawienie białek. Nazwa "kwas solny" pochodzi od dawnej metody jego otrzymywania ze stężongo kwasu siarkowego i soli kamiennej (kwas z soli).

Otrzymywanie
Przemysłowa synteza kwasu solnego jest zawsze zintegrowana z innymi procesami chemicznymi. Znaczne ilości kwasu solnego otrzymuje się jako produkt uboczny, poprzez absorpcję chlorowodoru powstającego przy okazji licznych procesów chemicznych.
Głównym źródłem kwasu solnego jest jednak elektroliza chlorku sodu, w wyniku której powstaje wodorotlenek sodu i przy okazji chlor i wodór. Chlor po oczyszczeniu jest mieszany w kontrolowanych warunkach z gazowym wodorem i spontanicznie z nim reaguje z wydzieleniem znacznych ilości ciepła, wg schematu:
H2 + Cl2 → 2HCl
Otrzymany gazowy chlorowodór jest absorbowany na specjalnych kolumnach w wodzie, w wyniku czego powstaje ok. 15-20% kwas solny, który zatęża się do 36,7%.
Właściwości   

 
Jest jednym z najsilniejszych (w sensie wysokiego pKa) kwasów nieorganiczych - znacznie silniejszym od kwasu siarkowego czy azotowego, nie ma on jednak własności utleniających i dlatego jego działanie żrące wydaje się pozornie słabsze od kwasów tlenowych. Mocniejsze od niego są tylko kwas chlorowy(VII), kwas bromowodorowy i kwas jodowodorowy, jednak w przypadku tych kwasów nie można uzyskać ich zbyt wysokich stężeń w wodzie.
Chlorowodór rozpuszcza się w wodzie w ilości maksymalnie 36,7% w temperaturze 20°C i dlatego nie można uzyskać bardziej stężonego kwasu solnego niż 36,7%. Ze wzrostem temperatury maksymalne stężenie chlorowodoru w wodzie dość szybko maleje i dlatego stężony kwas solny wykazuje silną tendencję do uwalniania gazowego chlorowodoru (tworzy się mgła kwasu solnego wskutek reakcji chlorowodoru z parą wodną z powietrza, tzw. "dymienie"). Kwas solny o stężeniu poniżej 30% nie wykazuje już jednak tendencji do dymienia.
Wodny kwas solny jest bezbarwny. Roztwór chlorowodoru w acetonie i eterach posiada ostre, żółte zabarwienie.
Jego nazwa wywodzi się z czasów, gdy otrzymywano go poprzez działanie stężonym kwasem siarkowym na sól i rozpuszczanie zebranego gazu.

   
  Zastosowanie
Jest jednym z najważniejszych kwasów w przemyśle. Wykorzystuje się go między innymi do oczyszczania powierzchni metali oraz ekstrakcji rud. Ponad to, wraz z kwasem azotowym tworzy wodę królewską - roztwór, który roztwarza nawet złoto.