Pierwiastek chemiczny i związek chemiczny

Cały otaczający nas świat jest zbudowany z materii. Materią nazywamy wszystko to co nas otacza i co możemy poznać za pomocą zmysłów. Badaniem materii zajmują się wszystkie nauki przyrodnicze, w tym również chemia.

  Materia jako masa występuje w postaci ogromnej liczby różnorodnych ciał nazywanych substancjami. Ogólnie substancje dzielimy na proste (nie dające się rozłożyć na nic prostszego) i złożone (składające się z kilku substancji prostych). Czasami substancje tworzą ze sobą mieszaniny. Substancje proste nazwano pierwiastkami, substancje złożone nazwano związkami chemicznymi. Związki chemiczne składają się z dwóch lub większej ilości różnych pierwiastków. Substancje złożone można rozłożyć na substancje proste, choć nie zawsze jest to łatwe zadanie.

 Substancji prostych, czyli pierwiastków znamy obecnie 112, ale w przyrodzie występuje jedynie 88. Pozostałe otrzymano w laboratoriach naukowych. Wspomniane 88 pierwiastków tworzy miliony związków chemicznych znajdujących się w naszym otoczeniu.
Podstawowymi cechami materii są zmienność i ziarnistość.
- ziarnistość: substancje tworzące otaczająca nas materię zbudowane są z małych, niewidocznych gołym okiem ziarenek nazywanych drobinami lub cząstkami. Drobiny te oddziałują ze sobą: przyciągają się lub odpychają. Substancje, oglądane gołym okiem wyglądają jak jednolity materiał, jednak gdy ogląda się je w powiększeniu, np. pod mikroskopem elektronowym widać, że są zbudowane z wielkiej ilości drobin.
- zmienność: substancje mogą zmieniać swój stan skupienia, przy czym procesy przemiany z jednego stanu skupienia w drugi są odwracalne.          

Pierwiastek chemiczny

Pierwiastek chemiczny to nazwa naukowa substancji prostej. Pojęcie pierwiastka, jako podstawowego składnika substancji, wprowadził po raz pierwszy angielski uczony Robert Boyle w 1661 roku. W publikacji "The Sceptical chemist" napisał: "Za pierwiastki uznaję pierwotne i proste, czyli chemicznie czyste substancje". Pierwiastkami są np. żelazo, miedź, złoto, srebro, wodór, chlor. Pierwiastki bardzo ogólnie dzielimy na metale i niemetale. Tylko nieliczne substancje występują w przyrodzie jako substancje proste, większość występuje w połączeniu z innymi pierwiastkami jako substancje złożone. Niektóre pierwiastki znano już w czasach starożytnych, a nawet prehistorycznych. Do pierwiastków najdawniej znanych człowiekowi należą: żelazo, złoto, miedź, srebro, cyna, ołów, rtęć i węgiel. Te i inne kolejno odkrywane pierwiastki zostały nazwane, opisane i uporządkowane w specjalnej tablicy nazywanej układem okresowym.

Związek chemiczny

Związki chemiczne, czyli substancje złożone składają się z dwóch lub większej liczby różnych pierwiastków, połączonych ze sobą, np. woda i dwutlenek węgla. (zbudowane są z atomów substancji prostych). Woda składa się z połączonych ze sobą atomów tlenu i wodoru. Jak widać jest to cząsteczka stosunkowo prosta. Większość związków chemicznych z którymi spotykacie się na co dzień składa się z kilku substancji prostych połączonych w duże cząsteczki. Związkami chemicznymi są na przykład cukier, sól kuchenna, ocet, białko czy tłuszcz.       Najwięcej związków chemicznych tworzy węgiel. Znaczenie tych związków jest tak duże, że powstała cała gałąź chemii nazywana chemią organiczną, która zajmuje się badaniem właściwości związków węgla. Każdy związek chemiczny ma swoją nazwę i wzór określający z jakich pierwiastków i ilu atomów danego pierwiastka składa się pojedyncza cząsteczka tego związku